In de meeste testamenten zien we uitsluitingsclausules. We kennen twee varianten: de harde en de zachte clausule. Als voor de harde clausule is gekozen, komt het erfdeel bij het kind nooit in een gemeenschap van goederen en kan het ook nooit in een (bijvoorbeeld finaal) verrekenbeding worden betrokken. Wordt voor de zachte clausule gekozen, dan kan dat wel, als het huwelijk van het kind eindigt door diens overlijden. Ook het kind wordt ouder, en er kan een moment komen dat dat kind huwelijkse voorwaarden wil opmaken waarbij vermogen overgaat op diens echtgenoot. Bijvoorbeeld omdat het kind ongeneeslijk ziek wordt. Wat gebeurt er dan?

Neem even aan dat de ouders een harde clausule hebben opgenomen en dat het kind 30 jaar later met diens echtgenoot, kort voor overlijden, een finaal verrekenbeding in de huwelijkse voorwaarden laat opnemen. Deze huwelijkse voorwaarden worden gepasseerd en kort daarna overlijdt het kind.

Een oplettende notaris die de boedel dan afwikkelt, zal onderzoek doen naar de herkomst van het vermogen van het overleden kind. Deze zal dan vanzelf stuiten op het testament van de ouders, met daarin de harde uitsluitingsclausule. Het gevolg is dan dat het finale verrekenbeding in zoverre niet werkt. Ook wanneer de huwelijkse voorwaarden melden dat er een algehele gemeenschap van goederen is gevormd, behoort het geërfde vermogen daar niet toe. Immers, al is het testament van de ouders dan al 30 jaar geleden gemaakt, het is nog steeds van hogere orde dan de huwelijkse voorwaarden. Het geclausuleerde vermogen kan dus hooguit vererven, maar gaat niet krachtens huwelijksvermogensrecht (voor 50% onbelast) over op de echtgenoot.

Tip
Maakt je cliënt zijn testament, vraag dan aandacht voor de zachte uitsluitingsclausule. Wijs op de mogelijke gevolgen als de harde clausule wordt toegepast.